Hoe ga je om met de emoties van kinderen bij scheiding?
Mandy Frederiks - Feelings Coaching
De knoop is doorgehakt. Het besluit staat vast: jullie gaan uit elkaar. Een besluit die je niet zomaar neemt, daar gaan dingen aan vooraf en vaak speelt het idee van een scheiding al langere tijd. Misschien hebben jullie zelfs nog alle mogelijkheden aangegrepen om de relatie te redden. Helaas zonder resultaat. Hoe ga je hiermee om en hoe ga je om met de emoties van kinderen bij scheiding?
Alsof het allemaal nog niet zwaar genoeg is moet het moeilijkste nog komen: de kinderen inlichten. Voor hun is dit vaak nieuws die volkomen onverwachts komt, kinderen hebben meestal weinig in de gaten, ze denken er vaak niet eens over na. Hun ouders horen gewoon bij elkaar. Punt!
Een scheiding zet je hele wereld op z’n kop
Emotioneel doet het veel met je en dan komen er ook nog zo ontzettend veel regel dingen bij kijken. Wie gaat het huis uit? Hoe gaan we het überhaupt doen met de woning? En financieel?
Wanneer er kinderen bij betrokken zijn is een scheiding nog eens een stapje extra heftig. Want je krijgt dan, naast je eigen emoties, ook nog eens te maken met de emoties van je kind(eren). Ook komen er natuurlijk extra regel zaken bij. Wie krijgt wanneer de kinderen? Blijf ik hier wonen of wil ik ergens anders heen? Maar dan, hoe moet dat met de kinderen? Dat soort dingen zijn heftig!
We kunnen ons vaak heel goed indenken welke gevoelens er bij een scheiding komen kijken. Maar wat voelen kinderen? Wat zijn vragen die door hun hoofd heen spoken? Hierover wil ik in dit blog meer vertellen. Want hoe goed we het ook willen regelen voor onze kinderen, door alle regelzaken en eigen emoties schiet echt begeleiding van de kinderen er vaak bij in.
Voor kinderen van ouders die uit elkaar gaan valt er een groot stuk van hun vertrouwde leventje weg. Papa en mama, de twee liefste en dierbaarste mensen uit hun omgeving zijn niet meer samen. Waarschijnlijk krijgt het twee huizen waar het zich (opnieuw) thuis moet gaan voelen en zo zijn er nog tal van andere dingen die bij een kind door het hoofd kunnen spoken.
Lees ook: Het leed dat co-ouderschap heet…
Emoties van kinderen bij scheiding
Boosheid:
Een kind waarvan de ouders uit elkaar gaan voelt zich vaak boos. Zeker wanneer een kind al wat ouders is zal het zich boos voelen. Het is boos op de situatie, boos op zijn ouders. In de ogen van het kind zijn de ouders schuldig aan zijn emotie.
Het is belangrijk dat je een kind de ruimte geeft om boos te zijn. Het is een volkomen logische reactie op het nieuws dat zijn ouders uit elkaar gaan. Toon begrip voor zijn emotie en luister naar het kind wanneer het behoefte heeft verhaal te doen.
Buitengesloten:
Ben eerlijk en duidelijk over de situatie, een kind wil weten waar het aan toe is. Ook wanneer je dingen niet verteld omdat je denkt dat het beter is voelen ze toch vaak dat er iets speelt wat ze niet weten. Of ze voelen zich buitengesloten. Een kind dat zich buitengesloten voelt ervaart nog meer emoties. Probeer je hier dus bewust van te zijn tijdens een scheiding, betrek je kind erbij.
Verdriet:
Bij het uit elkaar gaan van de ouders komt vaak een verdrietig gevoel om de hoek kijken. Kinderen zijn verdrietig omdat hun vertrouwde situatie gaat veranderen, ze missen de andere ouder en zien het verdriet van hun ouders. Hier maken ze zich dan weer zorgen om en dit maakt ze nog meer verdrietig.
Kinderen willen hun ouders graag blij zien. Daar hebben ze veel voor over. Tijdens de informatieavond over uit elkaar met kinderen vertel ik ouders altijd dat kinderen hun ouders niet te veel willen belasten. Ze hebben de neiging eigen emoties en vragen niet te uiten om de ouder niet tot last te zijn. Je begrijpt dat dit voor kinderen een heel moeilijke opgave is waardoor ze blijven rondlopen met de vele vragen en emoties die ze hebben.
Schuldgevoel:
Vaak hebben kinderen van gescheiden ouders een schuldgevoel, zeker jonge kinderen betrekken nog alles op zichzelf. Ze denken dat het uit elkaar gaan van hun ouders te maken heeft met hun. Dat het door hun komt dat de ouders gaan scheiden.
Dit is een veel voorkomend onderwerp als ik kinderen binnen mijn praktijk begeleid. Het is zo ontzettend belangrijk dat kinderen de juiste begeleiding krijgen tijdens een scheiding zodat deze gedachten besproken en op een juiste manier beantwoord kunnen worden. Dit soort gedachten kunnen kinderen anders nog jaren met zich meedragen wat natuurlijk een hele last op hun kleine schoudertjes is.
Angst:
Een kind waarvan de ouders uit elkaar gaan voelt vaak ook angst. Het is bang dat de andere ouder ook weg zal gaan. Het uitleggen van de situatie is daarom erg belangrijk. Vertel een kind duidelijk wat de reden is waarom de andere ouder er nu niet is. Leg uit dat een papa/mama wel altijd met een kind samen kan blijven en daarom een papa/mama nooit helemaal bij een kind weg zal gaan.
Je eigen emoties spelen natuurlijk regelmatig op. Let er goed op dat je door deze emoties geen boze dingen over de andere ouder zegt. Roep bijvoorbeeld geen dingen over dat het kind maar weg moet gaan of dat het maar naar de andere ouder moet gaan en daar moet gaan wonen.
Schaamte:
Vaak zie je dat vooral oudere kinderen een gevoel van schaamte hebben. In het begin van het uit elkaar gaan van de ouders is dit vooral schaamte over een gescheiden gezin. Het schaamt zich voor de verhalen die er verteld worden en de dingen die er gezegd worden over zijn/haar ouders.
Wanneer een van de ouders opnieuw verliefd wordt kan het kind zich schamen voor zijn verliefde ouder. Het kind schaamt zich dat een ouder iets voelt voor iemand anders dan zijn eigen andere ouder.
Teleurstelling:
Oudere kinderen voelen soms al voordat het nieuws van het uit elkaar gaan verteld is aan dat er iets speelt. Ze merken de vele ruzies of wrijving tussen hun ouders op. Als ze dit gevoel hebben zullen ze je de vraag stellen of jullie gaan scheiden. Ben je op dat moment (al) bewust van het antwoord dat je geeft. Wanneer jij op dat moment stellig zegt dat jullie niet gaan scheiden maar een periode later toch aan het kind vermelden dat jullie uit elkaar gaan zal het kind naast de vele andere emoties een gevoel van teleurstelling volgen. Ben je er dus bewust van dat een “vals” antwoord een negatieve uitwerking op het kind kan hebben.
Is bovenstaande toch het geval? Leg je kind dan uit dat jullie op het moment dat je kind het vroeg niet van plan waren te scheiden. Vertel bijvoorbeeld dat jullie er toen echt nog een oplossing voor wilde vinden. Maar dat dit nu niet meer voldoende blijkt te zijn.
Begeleiding van kinderen tijdens een scheiding
Je begrijpt dat het uit elkaar gaan van de ouders voor een kind een heftige tijd is. Veel emoties en gevoelens komen daarbij kijken. Voor jonge kinderen vaak ook nieuwe emoties die ze nog niet herkennen en waar ze nog niet mee kunnen omgaan. Dit kan zorgen voor verandering in gedrag. Denk aan boosheid, onzekerheid, huilbuien, verlatingsangst, bedplassen of het (tijdelijk) achteruitgaan in de ontwikkeling.
Hulp bij omgaan van emoties van kinderen bij scheiding?
Het is van onschatbare waarde om een kind waarvan de ouders in scheiding te liggen goed te begeleiden. Dit kun je als ouder zelf doen of je zoekt hiervoor (online) begeleiding. Mocht je er vragen over of behoeften aan hebben dan kun je mij hierover altijd even contacten of kijk op mijn website.